Middelbare scholieren minder gelukkig dan voor de coronacrisis

Najaar 2021 is de Corona Gezondheidsmonitor Jeugd gehouden onder ruim 3.000 tweede- en vierdeklassers van het middelbaar onderwijs in de regio. Uit dit onderzoek blijkt dat middelbare scholieren zich in 2021 minder gelukkig voelden dan vóór de coronaperiode, in 2019. Gebeurtenissen tijdens de coronaperiode, zoals quarantaine, coronabesmetting en ziekte of overlijden van een naaste, kunnen grote impact hebben op het welzijn van jongeren. Ruim driekwart van de leerlingen in Gooi en Vechtstreek maakte tijdens de coronacrisis minstens één van deze gebeurtenissen mee en 22% van de leerlingen gaf aan hier nog last van te hebben. Het regionale onderzoek maakt deel uit van een landelijk onderzoek van alle GGD’en in samenwerking met het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM). De resultaten geven aanleiding tot aandacht voor mentale gezondheid van jongeren.

Impact gebeurtenissen tijdens de coronaperiode

In 2019 gaf 82% van de leerlingen aan (zeer) gelukkig te zijn, in het najaar van 2021 was dit aandeel gedaald naar 76%. Het percentage leerlingen dat aangaf (zeer) gelukkig te zijn, is hoger onder jongens en tweedeklassers. Ruim een vijfde gaf aan nog last te hebben van meegemaakte gebeurtenissen tijdens de coronaperiode. Uit extra vragen die posttraumatische stressklachten meten, blijkt dat een klein deel van de leerlingen (6%) een verhoogde kans heeft op ernstige psychosociale klachten. Deze leerlingen voelden zich minder vaak gelukkig en hadden vaker psychische klachten. Ook ervaarden zij meer stress en eenzaamheid, hadden vaker suïcidegedachten en vaker extra steun of hulp nodig tijdens de coronaperiode. Leerlingen met deze ernstige psychosociale klachten vormen een kwetsbare groep. Deze klachten komen vaker voor bij meisjes en bij leerlingen waar thuis moeite met rondkomen wordt ervaren.

Veerkracht en vertrouwen in de toekomst

Om veerkracht te meten is onder andere gevraagd of jongeren na een moeilijke periode weer snel herstellen. Voor twee derde van de jongeren gaat dit op. Dit zijn vaker jongens, leerlingen die bij beide ouders wonen en leerlingen waar thuis geen moeite met rondkomen wordt ervaren. Iets meer dan de helft van de jongeren heeft veel vertrouwen in de toekomst: met name tweedeklassers, jongens en leerlingen waar thuis geen moeite met rondkomen wordt ervaren.

Corona Gezondheidsmonitor Jeugd 2021

In het najaar van 2021 hebben alle GGD’en, in samenwerking met het RIVM, een extra onderzoek uitgevoerd in het kader van de Corona Gezondheidsmonitor Jeugd onder middelbare scholieren in de klassen 2 en 4. Het onderzoek is bedoeld om bij deze groep de fysieke en mentale gezondheidseffecten van de coronacrisis inzichtelijk te maken. In totaal hebben bijna 167.000 leerlingen van 759 scholen van het regulier voortgezet onderwijs verspreid over heel Nederland een vragenlijst ingevuld over gezondheid en welzijn. Ten tijde van het onderzoek waren de scholen open, maar golden er nog steeds diverse coronamaatregelen, zoals thuisblijven bij klachten, mondkapjes, afstand houden, quarantainemaatregelen bij directe besmetting of bij besmetting van familieleden en deels digitale lessen. De vragenlijst is afgestemd op de coronaperiode. In 2015 en 2019 vonden de reguliere Gezondheidsmonitors Jeugd plaats. Door de gegevens naast elkaar te leggen kunnen de cijfers met elkaar worden vergeleken. Meer informatie over de Gezondheidsmonitors is te vinden op www.monitorgezondheid.nl.

Netwerk Gezondheidsonderzoek bij Rampen (GOR)

De GGD’en voerden de Corona Gezondheidsmonitor Jeugd 2021 uit in het kader van de GOR-COVID-19 Integrale Gezondheidsmonitor. Hierbij wordt samengewerkt met GGD GHOR Nederland, het RIVM, het Nivel en ARQ Nationaal Psychotrauma Centrum; samen het Netwerk GOR. ZonMw is namens het ministerie van VWS opdrachtgever van de monitor. Het doel van de monitor is om lokale en regionale beleidsmakers en het ministerie van VWS op basis van de resultaten te adviseren en te ondersteunen bij beleidsvorming.