Veelgestelde vragen en antwoorden over mazelen

Mazelen is één van de meest besmettelijke ziekten die er bestaan. Het wordt veroorzaakt door het mazelenvirus. Je kunt mazelen oplopen als je geen mazelen hebt doorgemaakt en geen inenting tegen mazelen hebt gehad. Kinderen kunnen een inenting ter voorkoming van mazelen krijgen.  

Het virus zit in de neus en keel van iemand die besmet is. Door hoesten, praten en niezen komen er kleine druppels met het mazelenvirus in de lucht. Als mensen die druppeltjes inademen, kunnen ze besmet raken met mazelen. Mazelen is besmettelijk vanaf 4 dagen voor het ontstaan van de rode uitslag tot 4 volle dagen na het ontstaan van de rode uitslag. Als je al eens mazelen hebt gehad, kun je niet nog een keer besmet raken. Niet-gevaccineerde mensen die nooit mazelen hebben gehad kunnen de ziekte wel krijgen.

Mazelen begint plotseling. De klachten zijn meestal:   

• koorts   

• zich niet lekker voelen  

• verkoudheid en hoesten  

• ontstoken ogen (iemand kan niet goed tegen licht)  

• kleine witte vlekjes in de mond  

 Na 3 tot 7 dagen ontstaan er rode vlekjes op de huid. Eerst achter de oren, daarna over het hele lichaam. Deze vlekjes voelen ruw aan, als schuurpapier. De tijd tussen het besmet raken en ziek worden is 7 tot 14 dagen. Meestal is het 10 dagen. 

Sommige mensen kunnen ernstig ziek worden van mazelen. Ze krijgen bijvoorbeeld een oorontsteking, longontsteking of hersenontsteking. In ernstige gevallen gaat iemand dood door mazelen of kan het een hersenontsteking geven die pas jaren na de mazelen begint. Deze late vorm van hersenontsteking is dodelijk. Als mazelenpatiënten weer beter zijn, zijn ze nog maanden tot jaren vatbaarder voor andere infectieziektes. 

Mazelen brengt extra risico met zich mee als je behoort tot de volgende groep: 

Zeer jonge kinderen (< 1 jaar): vooral pasgeboren baby’s van moeders die niet zijn gevaccineerd en die ook geen mazelen hebben gehad, hebben een verhoogde kans op een ernstige ziekte en overlijden.  

Volwassenen (ongevaccineerd): met de toename van de leeftijd is er een verhoogde kans op ernstig verloop van ziekte. 

Mensen met een ernstig verminderde afweer lopen een groter risico op een ernstig verloop van de ziekte met dodelijke afloop. 

Zwangeren: Zwangeren die niet gevaccineerd zijn en nooit mazelen hebben gehad hebben meer kans om ernstig ziek te worden door mazelen. Mazelen veroorzaakt bij het kind geen aangeboren afwijkingen, maar kan in zeldzame gevallen tot een miskraam of vroeggeboorte leiden. (De meeste zwangeren zijn beschermd omdat zij tegen mazelen ingeënt zijn of als kind de ziekte hebben doorgemaakt.) 

Een baby is tot ongeveer 6 maanden beschermd als de moeder zelf ooit mazelen heeft doorgemaakt of een vaccinatie heeft gehad. Na een half jaar nemen de antistoffen die het kind van de moeder heeft gekregen, af. Het kind is dan pas weer beschermd als het vanaf de leeftijd van 14 maanden zelf wordt gevaccineerd. Een vaccinatie tussen de 6 en 12 maanden is echter minder effectief. De prik moet dan met 14 maanden alsnog worden gegeven. De bescherming na deze twee prikken is mogelijk minder goed dan wanneer het kind de eerste prik vanaf 14 maanden krijgt.  

De kans dat een kind besmet raakt met het mazelenvirus is op dit moment heel klein. Jonge baby’s vanaf 6 maanden die nog niet zelf beschermd worden door vaccinatie, zijn vrijwel altijd beschermd door de immuniteit van de groep (groepsimmuniteit).  

Op dit moment is er geen mazelenuitbraak in onze regio. De BMR-vaccinatie beschermt het beste als deze rond de leeftijd van 14 maanden wordt gegeven. Het moment waarop de eerste BMR–vaccinatie wordt gegeven, is zo gekozen zodat het kind zo goed en zo lang mogelijk is beschermd tegen mazelen. Zolang er geen uitbraken in de regio zijn, is het niet nodig en niet wenselijk om de inenting op jongere leeftijd aan te bieden. 

De BMR-vaccinatie (bof, mazelen, rodehond) is onderdeel van het Rijksvaccinatieprogramma sinds 1976. Kinderen krijgen hun eerste BMR-vaccinatie aangeboden bij 14 maanden en de vervolgvaccinatie op 9-jarige leeftijd. Als je één BMR-vaccinatie hebt gehad, beschermt dit voor 95%. Bij twee vaccinaties ben je tot 99% beschermd tegen mazelen. 

Kinderen die geen BMR-vaccinatie hebben gehad, kunnen een BMR-inhaalvaccinatie aanvragen via team Jeugd en Gezin van onze GGD. Dit kan via 035-6926350 voor het maken van een afspraak. Dit kan op werkdagen van 8.00 tot 13.00 uur. Ook kun je bellen als je vragen of twijfels over de inenting met ons wilt bespreken. Bel je liever met een onafhankelijke partij, dan kun je contact opnemen met de Twijfeltelefoon via 088-7555777. 

Je bent beschermd tegen mazelen als: 

• Je mazelen hebt doorgemaakt 

• Je bent gevaccineerd tegen mazelen

Bent u geboren vóór 1965?
Voor 1965 kwam mazelen als kinderziekte nog zo vaak voor dat iedereen die voor die tijd geboren is het doorgemaakt heeft. Je bent dan levenslang beschermd. 

Vanaf 1975 zit het mazelenvaccin in het Rijksvaccinatieprogramma. 

Mensen geboren tussen 1965 en 1975 zijn mogelijk onvoldoende beschermd, omdat zij mazelen vaak niet hebben doorgemaakt en niet (volledig) gevaccineerd zijn tegen mazelen 

Volwassenen die geen mazelen hebben doorgemaakt en niet tegen mazelen zijn gevaccineerd, kunnen zich (op eigen kosten) laten vaccineren. Dit kan via Vaccinaties op maat of telefonisch 035-6926300. Dit kan op werkdagen van 8.30 tot 12.30 uur. Hier kunt u ook telefonisch terecht met vragen of bij twijfels over het vaccin. Belt u liever met een onafhankelijke partij, dan kunt u contact opnemen met de Twijfeltelefoon via 088-7555777. 

Iemand die mazelen heeft doorgemaakt, kan de ziekte niet opnieuw krijgen. Soms krijgt iemand die is ingeënt toch mazelen. Deze persoon wordt meestal minder ziek. 

Op mijn.rivm.nl kun je vinden welke vaccinaties je kind heeft gekregen uit het Rijksvaccinatieprogramma. Momenteel kunnen inwoners van Nederland die in 1992 of later geboren zijn kunnen hun vaccinatiegegevens hier terugvinden. 

Als je twijfels hebt over een vaccin kun je dit altijd bespreken met de jeugdarts of jeugdverpleegkundige op het consultatiebureau. Of stel telefonisch je vragen over het BMR-vaccin voor je kind via 035-6926350. 

Bel je liever met een onafhankelijke partij, dan kun je contact opnemen met de Twijfeltelefoon via 088-7555777. 

Ook op de website van het RIVM vind je meer informatie over twijfels over vaccinatie. 

Voor meer informatie over mazelen kun je op de website van het RIVM terecht. 

Als je denkt dat jij of je kind mazelen heeft, blijf dan thuis en houd je kind thuis en bel de huisarts. Als jij of je kind getest wordt op mazelen zal dat bij jouw thuis gebeuren en niet bij de huisarts om eventuele verdere verspreiding te voorkomen. Bij een bevestigd geval start de GGD bron- en contactonderzoek op om alle contacten te informeren en worden de getroffenen geïnformeerd over de noodzakelijke maatregelen. 

Er is geen behandeling tegen mazelen. Het lichaam moet het virus zelf opruimen. De meeste mensen voelen zich na 7 tot 10 dagen weer beter. Sommige mensen worden ernstiger ziek. Bel de huisarts als je denkt dat jij of je kind mazelen heeft.